Günümüzde resmî işlemlerin güvenilir ve geçerli sayılabilmesi için bazı belgelerin belirli şekil şartlarını taşıması gerekir. Bu şartların başında da evrakların “matbu” yani basılı ve ıslak imzalı olması gelir. Özellikle sigortacılık gibi hukuki bağlayıcılığı yüksek alanlarda matbu evraklar, taraflar arasındaki yükümlülüklerin ve hakların net şekilde ortaya konmasını sağlar. Peki, matbu nedir ve neden bu kadar önemlidir?
İçindekiler
Matbu Nedir?
“Matbu” kelimesi, köken olarak “matbaa”dan gelir ve basılı kâğıt anlamında kullanılır. Matbaada ya da yazıcıda hazırlanmış, üzerinde bilgi veya yazı bulunan belgeler matbu olarak tanımlanır.
Resmî belgelerde ıslak imzanın zorunlu olması nedeniyle evrakların matbu nitelikte olması; özellikle sigortacılık gibi resmi işlemlerde büyük önem taşır. Belgelerin taklit edilemez ve inkâr edilemez olduğunu kanıtlamak için bir iz taşıması, yani ıslak imzalı ve basılı olması yasal bir zorunluluktur. Islak imzası bulunmayan evraklar ise çoğu zaman resmi geçerliliğe sahip değildir.
Sigortacılıkta Matbu Evrakların Önemi
Sigortacılık işlemlerinde düzenlenen belgeler, hem sigortalının prim ödemeyi kabul ettiğini gösterir hem de sigorta şirketinin belirli yükümlülükleri üstlendiğini ifade eder. Bu karşılıklı taahhütlerin geçerlilik kazanabilmesi için evrakların matbu olması ve bizzat imzalanması gerekir.
Elle yazılmış ya da yalnızca dijital olarak hazırlanmış poliçeler, ıslak imza içermedikçe resmi belge niteliği taşımaz. Matbu evraklar, olası anlaşmazlık durumlarında evrakların sonradan değiştirilmediğinin de güvencesidir. Bu yönüyle, hem tarafların haklarını korur hem de işlemlerin hukuki geçerliliğini sağlar.
Sigortacılıkta Matbu Olması Gereken Belgeler
Sigortacılık işlemlerinde matbu olarak düzenlenmesi gereken başlıca evraklar şunlardır:
- Sigorta başvuru formu
- Poliçenin aslı
- Sigortalıya ait kimlik fotokopisi
- Poliçeye eklenen özel teminatlara ait belgeler
- Damga resmi (resmiyet kazandırır)
Matbu Evrak Kullanılmazsa Ne Olur?
Teknolojik gelişmelerle birlikte birçok işlem dijital ortama taşınsa da matbu evraklar hâlâ vazgeçilmezdir. Matbu belge kullanılmaması; sahtecilik riskini artırır, sözleşme yükümlülüklerinin inkâr edilmesini kolaylaştırabilir ve taraflar arasında yaşanacak anlaşmazlıklarda haklı tarafın tespiti zorlaşabilir. Bu da sigortacılık işlemlerinin sekteye uğramasına neden olabilir. Bu nedenle matbu evrak, tarafların haklarını ve sorumluluklarını netleştirmek açısından kritik öneme sahiptir.
İlgili Sigortacılık Terimleri
- Dain-i Mürtehin: Alacaklı teminat lehtarı
- Eksper: Hasar tespiti yapan uzman
- Mücbir Sebep: Sözleşme yükümlülüğünü engelleyen olağanüstü durum
- Poliçe: Sigorta sözleşmesini belgeleyen resmi evrak
- Rayiç Bedel: Eşyanın güncel piyasa değeri
- Rücu Hakkı: Sigortacının zarara neden olan üçüncü kişiye dava açma hakkı
- Sigorta Brokeri: Sigortalı adına sigorta işlemlerini yürüten aracı
- Sigorta Primi: Sigorta teminatı karşılığında ödenen bedel
- Sürprim: Ek teminatlar nedeniyle alınan ilave prim
- Zeyilname: Poliçede sonradan yapılan değişiklikleri belgeleyen ek doküman
